پایان نامه شهر های سالم

چکیده

تاریخ شهر و برنامه ریزی شهری در ایران و بسیاری از مناطق باستانی دیگر دنیا بسیار قدیمی است ودر این تاریخ طولانی فراز و نشیب بسیاری را پشت سر نهاده است .دوران هایی سراسر شکوه و عظمت و عصرهایی طلایی تا زمان هایی در حضیض و اضمحلال تمدن های بزرگ بشری .در همه ی این دوره ها انسان هوشمند به عنوان شهروندان این کره ی خاکی در جستجوی خوشبختی و رستگاری تلاش نموده اند .از افلاطون و ارسطو تا محمد(ص) از توماس مور تا لوکوربوزیه همه نظریه پرداز و تئوریسین شهرهای آرمانی و مدینه های فاضله ای بوده اند که در آن بتوانند فضای انسانی ،در خور و شایسته ای را برای شهروندان خود تدارک ببینند که در آن همه ی شهروندان بتوانند به تمایلات معقول و منطقی خود دست پیدا کنند .

در این پژوهش تلاش شده است که مفهوم و جایگاه شهروندی در جغرافیا به بهترین وجه تبیین شود و سپس به معیارهای شهر سالم از دیدگاه های مختلف پرداخته شده است ،زیرا شهر سالم بستری است که می تواند شهروندانی سالم را  در خود پرورش دهد و چنانچه شهر از سلامت به دور باشد نمی توان انتظار داشت که درآن شهروندانی سالم نشو و نما یابند.

همچنین تاثیر عواملی چون:مهاجرت ،حاشیه نشینی، طرح های شهری، مشارکت شهروندان ،رسانه ها و... در ایجاد شرایط مطلوب یا نامطلوب برای شهروندان مورد مداقه قرار گرفته است.

واژه های کلیدی:شهر،  شهروند ، شهروند سالم ، آرمان شهر(اتوپیا)

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

 فرایند رشد و گسترش شهرها در طول تاریخ و با روندی همواره صعودی ادامه داشته ودارد ،اما امروزه آنچه که به شهر اهمیتی مضاعف بخشیده روند لجام گسیخته ی این سیر صعودی است. بخصوص از نیمه ی دوم قرن بیستم این روند شتاب آلود تر در حال پیش روی است به نحوی که بر اساس آمارها و پیش بینی های سازمان ملل متحد تعداد جمعیت شهر نشین کل دنیا که در سال 1950برابر با 736799هزارنفر بوده است در سال 2050به 6398291هزار نفر خواهد رسید که بدان معنی است که از29.06 درصد جمعیت شهرنشین به84.81 در صد خواهد رسید

حال با توجه به این روند و فرایند عظیم شهری شدن جهان توجه به شهر سالم و ایجاد فضای ایده ال برای این شهروندانِ بسیار زیاد، امری است که باید بیش از پیش مورد توجه علمای علوم مختلف و بخصوص جغرافیا قرار بگیرد.زیرا اگر این مساله مورد غفلت قرارگیرد هرروز فاصله  ی میان رشد جمعیت شهری و برنامه ریزی های شهری بیشتر خواهد شد و این شکاف ایجاد شده می تواند شهر را به محیطی نا مناسب برای شهروندان تبدیل نماید ،همانگونه که ما امروزه این مشکلات را به واسطه ی همین شکاف ایجاد شده می توانیم به وضوح در همه ی شهرها ی بزرگ جهان و بخصوص با شدت بیشتری در شهرهای کشورهای درحال توسعه و کمتر توسعه یافته مشاهده نماییم.

بدیهی است هرقدر این اختلافات افزایش یابد شهرها بیشتر از شرایط زیست انسانی خارج شده و محیط های مناسب تری برای شکل گیری جرم و جنایت های سازمان یافته تحت عنوان مافیای شهری خواهند بود که امروزه نمونه هایی از آن را در شهرهای آمریکای لاتین می توان شاهد بود.

بسیاری از مردم در مواجهه با شهرها چنان جذب و مسحور این پدیده ی جغرافیایی شده اند که بهترین مکان برای زیست انسانی را در شهرها تشخیص داده اند و در جستجوی آمال و آرزوهای خود خانه و کاشانه ی خود را رها نموده و با تحمل شرایط دشوار مهاجرت به شهرها سرازیر شده اند و این خود عاملی در ناتوانی شهر ها در پاسخ گویی به نیاز های رو به تزاید جمعیت شهری است .

امید آنکه شهرها با هدایت و برنامه ریزی صحیح به محیط هایی انسانی جهت رشد و شکوفایی شهروندان خود تبدیل شوند.  

اهداف تحقیق

هدف این پژوهش در درجه ی اول بررسی و تحلیل نقش جغرافیا در ایجاد بستر های لازم جهت تامین احتیاجات طبیعی و زندگی بخش انسان در شهر هاست که برای این منظور به مطالعه ی روندهای حاکم بر تحولات و تعاریف شهر پرداخته و سپس معیارهای مورد نیاز جهت سلامت شهری را مورد مداقه قرار داده است تا بر اساس آن بتوان شهر سالم را ترسیم نمود . تا در این شهر سالم شاهد به ثمر نشستن همه ی استعداد های نهفته ی انسان بود و محیطی شایسته ی زیست انسان فراهم شود.

بیان مساله

شهرها در طول تاریخ پیوسته در حال تغییر و تحول بوده اند و به عنوان پدیده هایی پویا مراحل مختلفی را از سر گذرانده اند تا به وضعیت امروزی خود درآمده اند و امروز نیز در حال تحولاتی بسیار سریعتر از گذشته هستند .باید گفت که همه ی این تغییر و دگرگونی ها در شهرها در جهت تدارک محیطی مناسب برای زیست انسان ها بوده است که گاه نیز مسیر را برعکس طی نموده که نتیجه ی آن ضعف و زوال شهر ها و تضعیف نقش شهر وندان در این شهرها بوده است که به هیچ وجه مطلوب طبع برنامه ریزان و اداره کنندگان شهرها نبوده است.

در این تحقیق سعی شده است که به این سوالات پاسخ داده شود که ویژگی ها و معیار های شهر سالم چیست؟ نقش و جایگاه جغرافیدانان در ایجاد شهر سالم چگونه است؟و چگونه می توان شهروندانی سالم داشت؟