تحقیق تاثیر خود باوری و اعتماد به نفس بر آینده نگری دانش آموزان

مقدمه  و بیان مسئله

نگرش نسبت به آینده بخشی از یک مفهوم چند وجهی است که انتظارات دانش آموزان، دغدغه¬ ها و جهت¬ گیری آنان نسبت به آینده را در بر می ¬گیرد هیلپرت (2012)بر این اساس آینده ¬شناسی به معنای کشف یا ابداع، وارسی، ارزیابی و پیشنهاد آینده ¬هایی است که می¬ توانند واقع شوند (آینده ¬های ممکن) و یا احتمال وقوع آن¬ها وجود دارد (آینده¬ های احتمالی) و یا می ¬بایست واقع شوند (آینده ¬های مطلوب) در سایه آینده¬ شناسی قوت¬ ها، ضعف ¬ها، تهدیدها و فرصت¬ ها بهتر شناسایی می¬ شود و امکان استفاده بهینه از منـابع و فـرصت¬ها فراهم مـی¬ گردد و در پیش¬ بینـی حـوادث و اتفاقات مؤثر می ¬باشد. هر سیستمی در هر سطحی که چشم انداز و آینده¬ای را برای خود ترسیم نکند در مواجهه با چالش¬ها رویکردی منفعلانه دارد و هر بادی برای کشتی آن مساعد نیست، لذا دچار"تغییر هراسی" و "آینده هراسی" خواهد شد سایمونس (2001(.بنابراین آگاهی دانش آموزان نسبت به آینده، بر تصورات و باورهای دانش آموزان نسبت به آینده یا حتی در پیش¬ بینی آینده دانش آموزان و روابط¬شان تأثیر می¬ گذارد (5). در واقع نگرش دانش آموزان نسبت به آینده با احساسات ذهنی آنان نسبت به رفاه شخصی¬شان بسیار مرتبط است.  خود کارآمدی و اعتماد به نفس خوب دانش آموزان  شامل ارزیابی افراد از خودشان به صورت احساسات مثبت و منفی و رضایت از زندگی است احسانی (1371).خودكارآمدي ، يكي از مفاهيم مورد تأكيد در نظريه هاي يادگيري است . خودكارآمدی به قضاوت فرد در مورد توانايي هاي خود براي انجام موفقيت آميز يك تكليف يا كار گفته می شود. (وولفلک و همکاران ، 2004؛ به نقل از سیف ،1387).به نظر بندورا خودكارآمدی، به نقش اعتماد، اطمينان و عزّت نفس فرد نسبت به تواناييهايش در انجام رفتار نا خواسته شده از وي تأكيد دارد (بندوراو آدامز ،2002) باورهاي خودكارآمدي تعيين مي كند كه افراد تا چه اندازه براي فعاليت هاي خود انرژي صرف ميكنند و تا چه ميزان در برابر موانع مقاومت مي نمايند.(پاجاراس  و شانك ،2001 ؛ به نقل از زينلي پور و همکاران، 1388).

 نگرش مثبت شامل احساس اعتماد، علاقه، امید، هیجان، غرور و افتخار، شادی می¬ باشد در حالی که نگرش منفی(احساس منفی) شامل احساسات ذهنی افراد ناشی از استرس و نارضایتی مانند خشم، نفرت، احساس گناه، غم و اندوه و شکست می¬ باشد در واقع آینده ¬نگری با بررسی حال و گذشته، به طور سیستماتیک به دنبال فهم این مسأله است که چه چیزی احتمالاً تغییر می¬ کند و ایده ¬ها و فعالیت¬ های نو چیستند؟ بر اساس آنچه ذکر شد، ضرورت توجه به آینده¬ و توجه به آموزش عالی به عنوان تولید کننده نیروی انسانی برای رسیدن به توسعه و آینده¬ مطلوب امری اجتناب ناپذیر است. زیرا آموزش عالی از روند تحولات بی¬ نصیب نمانده، با چالش¬ های گوناگونی مواجه شده که برای مقابله و یا همگامی با آن¬ها نیازمند فهم بهتری از آینده و کسب دانشی جدید به نام آینده پژوهی است. کورمن(1977)

اهمیت و ضرورت پژوهش 

در مورد ضرورت و اهمیت آینده نگری می توان گفت دورنمای آینده از اهمیت بسیار بالایی برخورددار است. توانایی تحمل تاخیر در پاداش در زمینه ی آموزش و یادگیری امری بسیار مهم است. مانند گرفتن نمره ی خوب پس از یک سال مطالعه و.. و در این حین هم دانش آموزان با تصمیماتی روبه رو هستند که آنها را سریع تر به پاداش لذت بخش می رساند و آن ها باید بین پاداش فوری و لذت کوتاه و یا پاداش بلندمدت و طولانی یکی را انتخاب کنند و این دورنمای آینده است که به او قدرت نگرش به اینده را می دهد (لی، 2012). علاوه بر این، دورنمای آینده باعث توسعه ی مهارت ها، نگرش ها و انگیزه در فرد می شود و او را قادر به شناسایی آینده ی احتمالی و یا آینده ترجیحی خود می کند (هکس ، 2012). بطورکلی، ساختن یک دورنمای آینده ی بلندمدت، واقع بینانه و دارای ساختار خوب یکی از مهم ترین فرآیندها در تحصیلات و در حرفه می باشد. علاوه بر انگیزه ی قوی که به نوجوانان و بزرگسالان می دهد، به آن ها برای برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد تحصیلات و حرفه شان کمک می کند. نتایج مطالعات ناتین و لنز(1985) نشان داد که حوادث گذشته و آینده برروی رفتار حال تاثیر می گذارند. افرادی که بسوی آینده جهت گیری دارند، بر روی تاخیر لذت، برنامه ریزی سازمان دهی شده، تنظیم اهداف و مقاومت در برابر وسوسه ها برای دستیابی به اهداف بلند مدت تاکید دارند. در اکثر موارد این جهت گیری منجر به زندگی مثبت می شود از قبیل پیشرفت تحصیلی، کاهش خطرات سلامتی و اجتماعی و اقتصادی و...(زیمباردو،1999 به نقل از دی بیلد،2011).آینده ¬پژوهی، تفکری برای عمل علیه اعتقاد به سرنوشت است و تصدیق می ¬کند که آینده دلیل بودن حال، چند بعدی و نامعلوم است و باید توجه داشت که آینده را باید بنا، خلق و ایجاد کرد (9).نظريه شناخت اجتماعي مبتني بر الگوي علّي سه جانبه رفتار، محيط و فرد است. اين الگو به ارتباط متقابل بين رفتار، اثرات محيطي و عوامل فردي(عوامل شناختي، عاطفي و بيولوژيك) كه به ادراك فرد براي توصيف كاركردهاي روان شناختي اشاره دارد، تأكيد مي كند.