تحقیق تاثیر انشاء و انشاء نویسی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم

   گردآوری اطلاعات و شواهد(1)

برای حل این مشکل ابتدا به جمع آوری تجربیات اولیا دانش آموزان در ارتباط با درس انشا پرداختم و در جلسه ی ارتقا کیفیت آموزگاران در آبان ماه مسئله را مطرح نمودم و از تجربیات همکاران محترم به خصوص مدیر مدرسه استفاده نمودم.و در این رابطه به مطالعه ی کتابهای مختلف از جمله: آیین نگارش، ره یافت های آموزشی و تربیتی در درس انشا خودآموز روش تدریس مهارت نوشتن در دوره ی ابتدایی، خودآموز روش تدریس زبان فارسی، شیوه های خلاق آموزش انشا، آموزش خاطره نویسی پرداختم

  پیشینه ی تحقیق در مورد درس انشا

نتایج تحقیق سیر تاریخی درس انشا در کتاب های درسی مدارس ایران از سال 1300 تا 1373 کاری از سید حسین محمدی حسینی نژاد به شرح ذیل است.

1- به دلیل این که در کار تالیف کتاب های درسی به ویژه انشا هیات های علمی، تخصصی نظارت نداشته اند، توجه جدی و پیگیر به این درس نشده است

 2- کتابهای راهنمای انشا عملا فاقد یک برنامه عملی و هدف دار برای درس انشا می باشد.

3- دانش آموزان در تمام مقاطع این درس را دوست دارند و آن را جدی تلقی می کنند.

  تجزیه و تحلیل اطلاعات شواهد (1)

 پس از بررسی نظرات اولیا و همکاران به این نتیجه رسیدم در درس انشا موانع زیادی وجود دارد که برخی از آنها عبارتست از:

 1-    ضعف فرهنگ مطالعه

2-    جایگاه نداشتن فرهنگ انتقاد و رواج فرهنگ تملق

3-    فرهنگ جرات نداشتن واتکا به خانواده برای ابراز ایده ها و آرام و هجوم به مسائل و برآورد راه حل و ارائه آن ها

4-    عدم وجود تشویق کارساز و مناسب

5-    ارزش نگذاشتن به نوشته های ابتدایی

6-    ملموس نبودن موضوعات و مسائل مورد بحث و تکراری بودن آنها

7-    همکاری نامناسب خانواده ها

8-    عدم وجود ارزیابی دقیق از درس انشا

 9-    ذاتی و ارثی پنداشتن امر خلاقیت و ابداع

10-مشخص نبودن جایگاه درس انشا در برنامه ی درسی به صورت اعتقادی و سهل الوصول بودن و در اختیار گرفتن آموزش آن و نیز زمان آن برای تکمیل دروس دیگر

چگونه انشا بنویسید

 دانش آموزان پایه سوم ابتدایی برای اولین بار با درس انشا آشنا می شوند , پس باید تناسب , اندازه و کیفیت استفاده از لغات مطابق گنجینه لغات و سایر مسایل رعایت و مدنظر قرار گیرد و حتی چند جلسه آغاز سال با روند نگارش مخصوصاً با توجه به گروه سنی شان آموزش داده شوند , حتی چندین مورد از انشاهای سوم ابتدایی های سال قبل خوانده شود این آموزش ها با توجه به توانایی و ذوق و سلیقه هـر معلـم و دیـدگاه وی می تـواند گوناگون باشد اما از نظر ما می تواند بدین گونه باشد:

۱- موضوعی برای انشا انتخاب می شود باید کاملاً واضح و محدود و توضیحات را در خصوص آن موضوع را ارائه داد.

۲- چگونگی ربط دادن جملات و گسترش حوزه واژگان و افزایش کمیت جمله ها آموزش داده شود.

۳- تصاویری که در اختیار دانش آموزان قرار دهیم و از آنها بخواهیم در مورد تصاویر چند سطری برای ما بنویسند.

۴- جملات درهم ریخته را با اندازه های متفاوت در اختیار آنها قرار داد تا آنها کامل نمایند.

۵- پاکیزه نویسی , رعایت اصول نگارش و علائم سجاوندی در پایه ابتدایی , چگونگی تنظیم ساختار انشا و پیش نویس و پاکنویس نیز مورد تایید و پیگیری قرار گیرد.

امروزه اهمیت نوشتن به‌عنوان راه تبادل اطلاعات، بیان افکار، احساسات و ارتباطات، نسبت به گذشته، بسیار مشهودتر است. در مدارس و دانشگاه‌های کشورهای توسعه‌یافته آموزشی، به مهارت نگارش و انشاءنویسی ، توجه ویژه‌ای می‌شود زیرا کسب صلاحیت در نوشتن به رشد  و توسعه زبان مادری منجر می‌شود  و می‌تواند در تحکیم ریشه‌های زبان مادری اثرگذار باشد. از سوی دیگر، بی‌توجهی به این مهارت خطیر و تشویق نکردن دانش آموزان به کسب آن، موجب ضعف تحقق اهداف درس انشاء می‌شود. در دوره تحصیلی ابتدایی در ایران کتاب‌های زیادی تدریس می‌شود  و البته  ساعت‌های درسی وجود دارد که کتاب‌های خاصی برای آن‌ها موجود نیست؛ نظیر درس انشاء. معلمان این درس با توجه به این‌که کتاب خاصی برای این درس وجود ندارد با توجه به سلیقه خود، تدریس می‌کنند. بنابراین ممکن است معلمان ابتدا موضوعی را به دانش آموزان بدهند و در مورد آن پاره‌ای توضیحات ضروری را  بدهند  و در جلسات آینده  از دانش آموزان بخواهند  موضوعاتی را که در رابطه با  موضوع  انشاء  هفته  قبل  نوشته‌اند بخوانند  سپس توسط  معلم  نمره آن دانش آموزان نمره‌گذاری می‌شود، این روش  از  انشاءنویسی موجب  بی‌علاقگی در دانش آموزان در رابطه با درس انشاء می‌شود؛ زیرا دانش آموزان به‌خصوص دانش آموزان پایه ابتدایی چیزی از نحوه صحیح نوشتن نمی‌دانند و در هنگام نوشتن گیج می‌شوند (Muradsalehi, 2003). ازجمله مشکلات موجود در زمینه¬ی درس انشاء در مدارس ایران، می‌توان به این موارد اشاره کرد، کوتاه بودن دوره‌های آموزشی درس انشاء ، کمبود معلمان متخصص در درس انشاء ، فقدان فرهنگ کتاب‌خوانی در میان دانش آموزان، عدم  وجود کتابخانه غنی در مدارس، عدم‌کفایت میزان ساعات اختصاص‌یافته به درس انشا، بی‌توجهی به مهارت‌های زبانی و درمجموع ضعف توجه لازم به مهارت اساسی انشاءنویسی. در نظام آموزشی ایران، مهارت خواندن تنها  محدود  به روخوانی و روان‌خوانی می‌شود و مهارت نوشتن نیز تنها تا پایان متوسطه اول در برنامه درسی دانش آموزان ساعتی مستقل را  به خود  اختصاص می‌دهد و در دوره متوسطه دوم  به‌عنوان یک درس حاشیه‌ای و زیرمجموعه  کتاب زبان فارسی عملاً رنگ می‌بازد (Hosseininejad, 2007).
نبودن کتاب یا  منبعی مشخص برای تدریس انشاء (راهنمای معلم)، انتخاب موضوع‌ها از طرف معلم بدون توجه به علاقه و توانایی دانش آموزان،  نبودن شاخص‌های معین برای ارزشیابی درس انشاء و سلیقه‌ای بودن ارزشیابی آن، دانش ضعیف معلمان در خصوص روش‌های تدریس فعال یا خلاق در درس انشاء ، فراهم نکردن نشریات و کتاب‌های مناسب کودکان در خانواده‌ها برای غنی کردن تجربیات آن‌ها، ضعف دانش آموزان در تبدیل افکار خود به زبان مکتوب، واژگان ناکافی، خطاهای دستوری و  ویرایشی ازجمله مشکلات انشاءنویسی است و  معلم فارسی، وظیفه خود نمی‌داند که قواعد انشاءنویسی را  به دانش¬آموزان بیاموزد و معلم انشاء هم فرض می‌کند که دانش‌آموز، قواعد را آموخته است و تنها باید  این آموخته‌ها  را  به کار ببرد (Zandi, 2007). این مشکلات شرایطی را به وجود آورده که به‌موجب آن آموزش این درس مهم  و حیاتی آن‌قدر ساده  و کم‌ارزش تلقی شده است