تحقیق برنامه ریزی برای پیشرفت اسلامی

چکیده

کشورهای در حال توسعه همواره به دنبال یافتن الگویی جهت توسعه می‌باشند که جنبه‌های مادی و معنویشان را در برگیرد. تجربیات، نشان داده است که بسیاری از کشورها که با الگوبرداری از شیوه‌ی الگوی توسعه‌ی کشورهای توسعه‌یافته عمل کرده‌اند، نه تنها در روند توسعه دچار تضادهایی شده‌اند، بلکه به کاستی‌های این الگو نیز پی برده‌اند. با توجه به نیاز ایران به یک الگوی مناسب ایرانی و اسلامی، این مطالعه به صورت کتابخانه‌ای به بررسی نقاط ضعف الگوی توسعه و مقایسه‌ی آن با الگوی پیشرفت و عدالت به عنوان الگوی پذیرفته شده در دهه‌ی چهارم انقلاب می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که الگوی پیشرفت دارای دو بعد مادی و معنوی است. مؤلفه‌ی توسعه که تحولی درون‌زا و همه‌جانبه بوده، تلاش می‌کند کلیه‌ی ابعاد مادی و بخشی از ابعاد معنوی الگو را تحقق بخشد. مؤلفه‌ی معنویت با نگاه تعبد و اخلاق، سبب نامحدودگرایی و پویایی در روند توسعه و در نتیجه، رسیدن به پیشرفت می‌گردد. مؤلفه‌ی عدالت با توجه به تأکید بر عدالت الهی و عقلی، سبب ایجاد عدالت مادی که مدنظر الگوی توسعه است و همچنین عدالت معنوی می‌گردد. به دلیل اهمیت عدالت در این الگو، هم‌تراز با پیشرفت نیز قرار می‌گیرد. مؤلفه‌ی عقلانیت که از عقل اسلامی منشأ می‌گیرد سبب ایجاد نظم اجتماعی و در نتیجه عقلانیت اسلامی در تحقق توسعه‌ی مادی و گام در راه الگوی پیشرفت و عدالت می‌باشد. الگوی پیشرفت و عدالت ضمن پوشش نقاط ضعف الگوی توسعه، الگویی جامع و منطبق با شرایط مادی و معنوی ایران اسلامی است که هیچ‌گاه به بن بست نخواهد رسید و همواره پویا و کارامد خواهد بود و از همه‌ی ظرفیت‌ها استفاده خواهد نمود.