تحقیق بررسي ميزان آشنايي اعضاء هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان با مهارتهاي کامپيوتري

چکيده

مقدمه: استفاده از آموزش با کمک کامپيوتر(Computer-Aided Learning) با توجه به پيشرفتهاي فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات به طور روزافزوني در حال افزايش است. يکي از عناصر اصلي در اين راه مهارتهاي کامپيوتري اعضاء هيات علمي به عنوان ارائه کنندگان آموزش پزشکي مي باشد. لذا با تعيين ميزان آشنايي اعضاء هيات علمي با مهارتهاي کامپيوتري مي توان در راستاي برنامه ريزي به منظور ارتقاء مهارتهاي کامپيوتري به طور موثر عمل نمود. 

روش کار : در اين مطالعه "توصيفي – مقطعي" پرسشنامه اي بين اعضاء هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان علمي و مدرسيني که در امر آموزش دانشجويان دانشگاه دخيل بودند توزيع گرديد. از تعداد 120پرسشنامه توزيع شده 101 پرسشنامه عودت داده شد. (درصد پاسخ‌دهي= 16/84 %). پرسشنامه‌هاي تکميل شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آمار توصيفي و آزمونهاي t-test ،Mann-Whitney   و ANOVA مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.

نتايج : ميانگين نمره آشنايي جامعه پژو.هش با عناصر اصلي مهارتهاي کامپيوتري برابر با 01/3 بود(حداکثر5 و حداقل19/1). بين دو جنس تفاوت معني دار از نظر آشنايي با مهارتهاي ذکرشده وجود نداشت ولي بين محل فعاليت اساتيد و همچنين بين مرتبه علمي آ،نها تفاوت معني دار بود( P<0.05 ). 49% بخش هاي اصلي کامپيوتر را به خوبي مي شناسند. 2/86% با ويندوز از حد متوسط تا خوب آشنايي دارند. 2/86% با MS-Word از حد متوسط تا خوب آشنايي دارند.54% با Epinfo و 34% با SPSS هيچ آشنايي نداشتند.

نتيجه گيري : اين مطالعه نشان مي دهد ميزان آشنايي جامعه پژوهش با عناصر اصلي مهارتهاي کامپيوتري بيشتر از حد متوسط است. آشنايي ايشان با "نرم افزارهاي پرکاربرد در تدريس"، اينترنت و ايميل نسبت به نرم افزارهاي آماري و ... بيشتر است.

کليدواژه‌ ها:  مهارتهاي کامپيوتري،  اعضاء هيات علمي، دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان 

مقدمه 

استفاده از آموزش با کمک کامپيوتر(Computer-Aided Learning) با توجه به پيشرفتهاي فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات به طور روزافزوني در حال افزايش است(1). گرين هالف(2001) مي گويد اين نکته که آموزش پزشکي با استفاده از " آموزش با کمک کامپيوتر" ارتقاء مي يابد به شکل حقيقتي در آمده که همگان در سراسر جهان آنرا پذيرفته اند(2). در اين راستا، يکي از عناصر اصلي در موفقيت بکارگيري کامپيوتر در آموزش بدون هيچ شک و ترديد مهارتهاي کامپيوتري- مجموعه مهارتهاي کاربردي کامپيوتري و اينترنتي نظير آشنايي با "سخت افزارها و نرم افزارهاي کامپيوتري " اينترنت و ايميل - اعضاء هيات علمي مي باشد.  مرکز توسعه آموزش پزشکي دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان نيز زمينه سازي در جهت بکارگيري کامپيوتردر برنامه درسي دانشجويان پزشکي را به طور جدي آغاز نموده است. از اين رو، در اين مطالعه ما بر آن هستيم با تعيين ميزان آشنايي اعضاء هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان با مهارتهاي کامپيوتري، "معاونت آموزشي و پژوهشي" و دانشکده ها را در راستاي برنامه ريزي به منظور ارتقاء مهارتهاي کامپيوتري اعضاء محترم هيات علمي ياري دهيم.

متن

در اين مطالعه "توصيفي – مقطعي" پرسشنامه اي - طراحي شده مبتني بر اهداف تعيين شده در تحقيقق حاضر – بين اعضاء هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان علمي و مدرسيني که در امر آموزش دانشجويان دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان دخيل بودند توزيع گرديد. از تعداد 120پرسشنامه توزيع شده 101 پرسشنامه عودت داده شد. (درصد پاسخ‌دهي= 16/84 %)

ابزار گردآوري داده‌ها در اين پژوهش پرسشنامه خود تنظيم بود که براساس عناصر اصلي مهارتهاي کامپيوتري طراحي شده بود. اين پرسشنامه شامل 31 سوال در زمينه‌هاي اصلي مهارتهاي کامپيوتري بود: 6 سوال مربوط به متغيرهاي زمينه‌اي نظير محل فعاليت، مرتبه علمي، آخرين مدرک تحصيلي، وضعيت استخدامي، سن و جنس، 9  سوال مربوط به وضعيت دسترسي و ميزان استفاده از تجهيزات و امکانات کامپيوتري و 16 سوال مربوط به متغيرهاي مهارتهاي کامپيوتري مي باشد. روايي و پايائي پرسشنامه مذکور قبل از انجام اين پژوهش با استفاده از نظرات کارشناسان و انجام پيش آزمون مورد تائيد قرار گرفت.

پرسشنامه‌هاي تکميل شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. وبا استناد به مقياس ليکرت به هر کدام از اظهار نظرهاي مربوط به سوالات در ارتباط با متغيرهاي مهارتهاي کامپيوتري به ترتيب 1، 2، 3، 4، 5 امتياز تعلق گرفت و سپس ميانگين نمره در هر مورد براي هر يک از سوالات بدست آمد که نشان‌دهنده ميزان سطح آشنايي جامعه مورد پژوهش در هر يک از سئوالات مطرح شده بود. پس از بدست آمدن ميانگين براي تمامي عوامل ذکر شده در پرسشنامه ميانگين کل نيز محاسبه گرديد که در واقع نشان دهنده ميزان آشنايي اعضاء هيات علمي دانشگاه با مهارتهاي کامپيوتري بود.

در تجزيه و تحليل اطلاعات از آمار توصيفي و آزمونهاي t-test ،Mann-Whitney   و ANOVA استفاده گرديد. مقدار P کمتر از 05/0 معني‌دار در نظر گرفته شد.

نتايج

  در اين مطالعه 101 نفر از اعضاي هيئت علمي و مدرسيني که در امر آموزش دانشجويان دانشگاه علوم پزشکي هرمزگان دخيل بودند شرکت کردند. 

ميانگين سني شرکت کنندگان 32/6 ± 03/40 سال بود. اکثريت اعضاي هيات علمي دانشگاه را مردان(8/58%) و اکثريت اعضاي هيات علمي متعلق به دانشکده پزشکي(6/61%) مي باشد. جدول شماره1 ساير اطلاعات دموگرافيک مربوط به اعضاي هيات علمي را نشان مي دهد.

جدول شماره 1. اطلاعات دموگرافيک اعضاي هيات علمي شرکت کننده در مطالعه

اطلاعات دموگرافيک فراواني درصد

جنس مذکر 57 8/58

مؤنث 40 2/41

محل فعاليت دانشکده پزشکي 61 6/61

دانشکده پرستاري 23 2/23

دانشکده بهداشت 12 1/12

مرکز توسعه آموزش پزشکي 3 3

مرتبه علمي مربي 38 2/42

استاديار 52 8/57

مدرک تحصيلي فوق ليسانس 39 39

PhD 8 8

تخصص 40 40

فوق تخصص 13 13

وضعيت استخدامي رسمي قطعي 34 4/35

رسمي آزمايشي 38 6/39

پيماني 19 8/19

ضريب K 3 1/3

حق التدريسي 2 1/2

92 نفر (1/91%) از تعداد کل 101 نفر شرکت کننده در منزل کامپيوتر دارند و 86 نفر (86%) از تعداد کل 101 نفر شرکت کننده در محل کار کامپيوتر دارند. از اين تعداد 19 نفر (1/22%) در محل کار کامپيوتر اختصاصي دارند و مابقي ( 9/77%) به کامپيوتر بطور اشتراکي دسترسي دارند.

85 نفر (85%) از جامعه پژوهش از منزل به اينترنت دسترسي دارند. از اين تعداد 47 نفر (56%) صرفاً از ISP دانشگاه خدمات دريافت مي دارند و 25 نفر (8/29%) از ISP هاي دانشگاه و غير دانشگاه بصورت توام استفاده مي کنند. اين نتايج همچنين نشان مي دهد 75 نفر (8/75%) از پاسخ دهندگان در محل کار به اينترنت دسترسي دارند و متوسط استفاده از اينترنت بطور روزانه يک ساعت و بيست و پنج دقيقه است.

در اين مطالعه مشخص شد متوسط نمره آشنايي با عناصر اصلي مهارتهاي کامپيوتري برابر با 01/3 مي باشد. حداکثر ميزان آشنايي با اين عناصر 5 ( حداکثر ميزان ممکن در مقياس ليکرت) و حداقل آن 19/1 از سوي شرکت کنندگان اعلام شده است.

  نمودار شماره 1 ، تعداد مقالات دريافتي از منابع آنلاين در سال گذشته توسط اعضاي هيئت علمي

حدود 2/51 % از شرکت کنندگان از خدمات ارائه شده توسط دانشگاه درخصوص بانک هاي اطلاعاتي آنلاين رضايت دارند.

 جدول شماره 2. مقايسه ميانگين نمره آشنايي با عناصر اصلي مهارتهاي کامپيوتري اعضاي هيئت علمي.

اطلاعات دموگرافيک ميانگين ± انحراف معيار P. value

جنس مذکر 74/0 ± 98/2 149/0