تحقیق برسی و ارائه معیارها و روش های مناسب برای ارزیابی و رتبه بندی مدیریت های شعب بانک کشاورزی در استان ها

1- مقدمه 

سير، توسعه و تكامل سازمان ها همزاد با تكامل خواست ها ، نيازها و علائق و آمال هاي بشر است. در گذشته هاي دور فلسفه ايجاد و شكل گيري سازمان ها بر ايده كاهش هزينه مبادله استوار بود . كاركرد اساسي سازمان ها به عنوان محل تجمع و مبادله خدمات گيري و خدمات دهي بشر مطرح كه ماحصل آن بهره مندي انسانها از خدمات بيشتر با هزينه كمتر بود . در دوران معاصر سازمان ها مفهومي كاملاً متفاوت با گذشته را به خود اختصاص داده اند . كاركردهاي آنها بسيار گسترده و انتظارات جامعه نسبت به سازمان ها دائماً رود به تزايد است .

در عصر كنوني تحولات شگرف دانش مديريت ، وجود نظام ارزشيابي را اجتناب ناپذير نموده است ، بگونه اي كه فقدان نظام ارزيابي در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزيابي در استفاده از منابع و امكانات، اهداف و استراتژيها را به عنوان يكي از علائم بيماريهاي سازمان قلمداد مي نمايد . هر سازمان به منظور آگاهي از ميزان مطلوبيت و مرغوبيت خود بالاخص در محيط هاي پيچيده و پويا نياز مبرم به نظام ارزيابي دارد . از سوي ديگر فقدان وجود نظام ارزيابي و كنترل در يك سيستم به معناي عدم برقراري ارتباط با محيط درون و برون سازماني تلقي مي گردد كه پيامد آن كهولت و نهايتاً مرگ سازمان است. مطالعات نشان مي دهد فقدان نظام كسب بازخورد امكان انجام اصلاحات لازم براي رشد ، توسعه و بهبود فعاليت هاي سازمان را غيرممكن مي‌نمايد و  سرانجام اين پديده ، مرگ سازماني است . بنابراين به دليل وجود رابطه مستقيم بين ارزيابي و كنترل با بقاء و حيات يك سيستم ، لازم است ارزيابي عملكرد در ابعاد سازماني ، فردي و… بصورت جدي دنبال شود .

2-ادبيات تحقيق 

2-1-تعريف ارزيابي عملكرد 

ارزيابي عملكرد در بعد نحوه استفاده از منابع اساساً در قالب شاخص هاي كارآيي بيان مي‌شود. اگر در ساده ترين تعريف نسبت ستاده به داده را كارآيي بدانيم نظام ارزيابي در واقع ميزان كارآيي تصميمات مديريت درخصوص استفاده از منابع و امكانات را مورد سنجش قرار مي دهد كه عمده ترين شاخص آن صرفه اقتصادي يا بهينه بودن فعاليت ها مي باشد .

ارزيابي عملكرد دربعد سازماني معمولاً مترادف با اثربخشي فعاليت‌هاست . منظور از اثربخشي ميزان دستيابي به اهداف و برنامه ها با ويژگي كارآ بودن فعاليت ها و عمليات است . به فرآيند سنجش و اندازه گيري عملكرد دستگاهها در دوره اي مشخص به گونه اي كه انتظارات و شاخص هاي مورد قضاوت براي دستگاههاي ارزيابي شونده شفاف و از قبل به آن ابلاغ شده باشد ، ارزيابي عملكرد اطلاق مي‌گردد.

در نگرش سنتي مهمترين هدف ارزيابي ، قضاوت و يادآوري عملكرد بوده درحاليكه در نگرش نوين ، فلسفه وجودي ارزيابي بر رشد ، توسعه و بهبود ظرفيت ارزيابي شونده . متمركز مي باشد . پيامد وجود نظام ارزيابي مبتني بر ديدگاه نوين ، بهبود كاركرد و نهايتاً اثربخشي فعاليت هاي سازمان است .

فرآيند ارزيابي عملكرد شامل مراحل زير مي باشد :

1- تدوين و تنظيم شاخص هاي ارزيابي عملكرد 

2- تدوين و برقراري معيارهاي (استاندارد) عملكرد 

3- ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخص ها به ارزيابي شونده 

4- سنجش (اندازه گيري ) عملكرد واقعي 

5- مقايسه عملكرد با استانداردهاي هر شاخص 

6- اعلان نتايج به دستگاه ارزيابي شونده و بحث در خصوص چگونگي نتايج 

7- اقدام به منظور بكارگيري عمليات اصلاحي در راستاي بهبود و توسعه عملكرد با توافق سازمان مورد ارزيابي 

2-2-نحوه اندازه گيري و ارزيابي عملكرد 

در اين تحقيق براي ارزيابي عملكرد و تعيين رتبه استانها از فرايند تحليل سلسله‌ مراتبي (AHP) استفاده شده است . 

فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP ) 1 يكي از معروفترين فنون تصميم گيري چند منظوره است كه اولين بار توسط توماس - ال و ساعتي (1378)ابداع گرديد . اين روش در هنگامي كه عمل تصميم گيري با چند گزينه رقيب و معيار تصميم گيري روبرو است، مي تواند استفاده گردد . معيارهاي مطرح شده مي تواند كمي و كيفي باشند . اساس اين روش تصميم گيري بر مقايسات زوجي نهفته است . تصميم گيرنده با فراهم آوردن درخت سلسله مراتب تصميم ، آغاز مي كند . درخت سلسله مراتب تصميم ، عوامل مورد مقايسه و گزينه هاي رقيب مورد ارزيابي در تصميم را نشان مي دهد . سپس يك سري مقايسات زوجي انجام مي گيرد .